تا قرن‌ها و بلکه هزاران سال بشر، زیرانداز و کف‌پوشی را که برای راحتی و نرمی و محافظت از سرما بر روی زمین می‌انداخت، توسط خودش می‌بافت. متریال و جنس نخ‌های بکار رفته در فرش‌های گذشته، از مواد طبیعی مانند پنبه، پشم و ابریشم بدست می‌آمدند و طبیعتا فرش‌های دستباف قدیمی، از جنس‌های پشمی، ابریشمی با درصدی از نخ پنبه بکار رفته در تار و پود آن بوده است. با پیشرفت تکنولوژی و رشد صنعت و گرایش آدمی به سوی ماشینی شدن، صنعت فرش نیز ازین رشد صنعتی بی‌بهره نماند و ماحصل آن تولید و پیدایش فرش ماشینی بوده است. امروزه انواع فرش ماشینی از نظر کیفیت و دوام و با انواع نخ بکار رفته در آن، بافته می‌شود که هر کدام، بر حسب نخ و متریال بکار رفته در فرش، از خصوصیات متفاوتی برخوردار هستند. در ادامه قصد داریم راجع به نخ و الیاف مختلفی که در فرش ماشینی کاربرد دارند به شما اطلاعاتی دهیم تا چنانچه قصد خرید فرش ماشینی را دارید، اطلاعاتی نسبی راجع به این موضوع داشته باشید. از شما دعوت می‌کنیم همراه زیلوکس باشید:
فرش ماشینی از چه چیزی تشکیل شده است؟
انواع فرش ماشینی ، از سه قسمت تشکیل می‌شوند:
تار و پود که زمینهی فرش را تشکیل می‌دهند و در واقع نخ‌های عمودی و افقی فرش هستند که در هم تنیده می‌شوند و نخ خاب که بر روی تار و پود گره زده می‌شود.
نخ تار، همان نخ عمودی است که معمولا از الیافی مانند نخ پنبه، پلی‌استر و یا ترکیبی از هر دو تشکیل می‌شود. استحکام یک فرش ماشینی، بسته به نخ تار دارد.
نخ پود، نخ افقی فرش است که از لابلای نخ تار عبور می‌کند و نگهدارنده‌ی پرزهای فرش است. نخ پود معمولا از جنس پنبه، پلی‌استر و یا نخ جوت است.
نخ خاب ، پرزهای فرش ماشینی است و به زمینهی فرش که همان تار‌ها و پودها است، گره زده یا بافته می‌شود. نخ خاب، همانی است که در معرض پا خوردن قرار دارد و باید از مقاومت و دوام بالایی برخوردار باشد تا فرش کیفیت بالاتری داشته باشد. نخ خاب، بیشترین سهم را در الیاف بکار رفته در یک فرش ماشینی دارد و تقریبا ۸۰ درصد از یک فرش را تشکیل می‌دهد.
فرش ماشینی ممکن است به صورت کاملا خالص از یک نوع نخ بافته شده باشد و یا ممکن است ترکیبی از الیاف مختلف باشد که در ادامه به خصوصیات هر کدام خواهیم پرداخت.
انواع فرش ماشینی از نظر جنس الیاف
فرش‌های ماشینی از نظر جنس و نخ بکار رفته در آن، به پنج دسته تقسیم می‌شوند:
• فرش ماشینی پشمی :
پشم، ماده‌ای طبیعی است که از بدن گوسفند بدست می‌آید. فرش‌های پشمی، بسیار زیبا می‌باشند و تنها گروه فرش ماشینی هستند که از الیاف طبیعی بافته می‌شوند و به همین دلیل، قیمت بالایی نسبت به سایر فرش‌های ماشینی دارند.
فرش‌های پشمی چه دستباف باشند و چه ماشینی، بسیار نرم هستند و به دلیل آنکه گرما را به خود جذب می‌کنند و از عبور نمی‌دهند، برای فضاهای سرد مناسب می‌باشند. فرش‌های پشمی ، گزینه‌ی بسیار مناسبی نیز برای دوست‌داران محیط زیست محسوب می‌شوند زیرا متریال این فرش‌ها ماده‌ای طبیعی است که به طبیعت آسیب نمی‌رساند و در نهایت بازجذب طبیعت می‌شود.
انواع فرش پشمی، بسیار مقاوم، محکم، بادوام و باکیفیت بوده و گردوخاک را به سمت خود جذب نمی‌کنند، در مقابل، نحوه‌ی تمیزکاری و جارو کشیدن آن نیز بسیار آسان است. با این وجود، برای مناطق مرطوب مناسب نیستند، زیرا از خواص پشم این است که رطوبت را به خود جذب می‌کند.
انواع فرش ماشینی پشمی برای هر فضایی در منزل مناسب هستند، خصوصا برای اتاق‌هایی که رفت‌وآمد زیادی دارند، مانند اتاق نشیمن، زیرا این فرش‌ها به راحتی لکه نمی‌شوند و در صورتی که کثیف شوند، با روش‌های ساده تمیز می‌شوند.
اگر تمایل به خرید فرش ماشینی پشمی دارید، لازم است به درصد پشم به کار رفته در فرش دقت کنید. بسیاری از فرش‌های پشمی، به صورت کاملا خالص از پشم تهیه شده‌اند و انواع دیگر ممکن است درصد کمتری، ناخالصی نیز داشته باشند که معمولا در ترکیبات آن ذکر می‌شود.
• فرش ماشینی آکریلیک :
فرش‌های اکرلیک در گروه بهترین انواع فرش ماشینی با الیاف مصنوعی دسته‌بندی می‌شوند و ظاهری شبیه به فرش‌های پشمی دارند، همچنین از نظر بافت، بسیار نرم و محکم هستند. این فرش‌ها در برابر لکه بسیار مقاوم هستند و به راحتی شسته می‌شوند.
فرش‌های آکریلیک ، در برابر رطوبت، کپک، رنگ‌پریدگی مقاوم هستند اما در برابر مواد شیمیایی قلیایی بسیار حساس و آسیب‌پذیرند و چنانچه با این مواد برخورد کنند، الیاف آن‌ها واکنش شیمیایی داده و به رنگ قهوه‌ای در می‌آید. از دیگر معایب نخ آکرلیک این است که پرزدهی دارند، البته این نقیصه در فرش‌های باکیفیت، که نخ آن‌ها هیت ست شده است، بسیار کمتر دیده می‌شود.
فرش‌های آکریلیک ، معمولا به صورت کاملا خالص بافته نمی‌شوند و با الیاف دیگری مانند پشم ترکیب می‌شوند.
• فرش ماشینی پلی‌استر یا ابریشم مصنوعی :
فرش‌های بافته شده از نخ پلی‌استر که همان ابریشم مصنوعی هستند، بسیار محبوب و پرطرفدارند، زیرا علاوه بر اینکه با هر بودجه و توان مالی در دسترس هستند، ظاهری براق و درخشنده نیز دارند. فرش‌های پلی‌استر ، تنوع رنگی بسیار بالایی دارند و ازین نظر جلب توجه می‌کنند، همچنین ضد لکه می‌باشند و کثیفی را به خود جذب نمی‌کنند و پرزدهی ندارند.
به غیر از ظاهر جذاب، فرش‌های پلی‌استر معایبی نیز دارند که از آن جمله می‌توان به مقاومت پایین آن‌ها در برابر گردوغبار اشاره کرد. این فرش‌ها چنانچه در مقابل گردوغبار قرار بگیرند، ظاهر درخشنده‌ی خود را از دست می‌دهند. علاوه بر این، فرش‌های بافته شده از پلی‌استر ، به اندازه‌ی سایر فرش‌های ماشینی بادوام و مقاوم نیستند و عمر کوتاه‌تری دارند. به همین دلیل بهتر است در مکان‌هایی که رفت‌وآمد و گردوخاک کمتر است مورد استفاده قرار گیرند تا علاوه بر اینکه ظاهر درخشنده و ابریشمین خود را حفظ می‌کنند، دوام بیشتری نیز داشته باشند.
• فرش ماشینی نایلونی :
فرش‌های نایلونی از نظر قیمت، گران‌قیمت‌ترین انواع فرش ماشینی بافته شده از الیاف مصنوعی هستند. این فرش‌ها در برابر گردوخاک، رطوبت، کپک مقاوم هستند و تنوع رنگ بسیار بالایی دارند.
مقاومت فرش‌های نایلونی بسیار زیاد است، به همین دلیل به راحتی وزن سنگین اشیایی که بر روی آن‌ها قرار می‌گیرند مانند مبلمان یا میز را تاب می‌آورند.
• فرش ماشینی پلیپروپلین :
فرش‌های پلیپروپلین که با نام الفین نیز معروف هستند، فرش‌هایی بسیار نرم و مقاوم‌اند. این فرش‌ها بر خلاف فرش‌های پشمی، در برابر رطوبت بسیار مقاوم هستند و به همین دلیل برای مناطق مرطوب مناسب می‌باشند. از امتیازات ویژه فرش‌های پلیپروپلین این است که قیمت بسیار مناسبی دارند و چنانچه تمایل داشته باشید هزینه‌ی کمی بابت فرش بپردازید، می‌توانید از این فرش‌ها استفاده کنید؛ البته این نکته را نیز باید در نظر بگیرید که فرش‌های الفین ، دوام کمتری نسبت به فرش‌های اکریلیک دارند.
فرش‌های پلیپروپلین به راحتی شسته می‌شوند، کپک نمی‌زند، لکه نمی‌گیرد و پرز نمی‌دهد. همه‌ی این خصوصیات در کنار هم باعث شده است این فرش‌ها گزینه‌های مناسبی برای اتاق خواب، به ویژه اتاق کودک باشند زیرا به آسانی شسته می‌شوند و در مقابل لکه و کثیفی نیز بسیار مقاوم هستند.
فرش‌های الفین به دلیل آنکه آب و رطوبت را به خود جذب نمی‌کنند و به سرعت خشک می‌شوند، بهترین نوع فرش برای مکان‌های مرطوب مانند راهروهای حمام و آشپزخانه یا مکان‌های این چنینی هستند.
سخن پایانی :
کاربرد فرش، نقش مهمی در انتخاب جنس آن دارد. همانطور که در سطور بالا خوانده شد، انواع فرش‌های ماشینی که از الیاف مختلفی بافته و تشکیل شده باشند، خصوصیات مختلفی را از خود بروز می‌دهند، بنابراین نوع استفاده‌ی فرش و مکانی که قرار است در آنجا پهن شود، نقش تعیین‌کننده‌ای در خرید فرش ماشینی دارد.
یک فرش ماشینی ممکن است به طور خالص از یک متریال و نخ تشکیل نشده باشد و ترکیبی از دو یا سه نوع نخ باشد که در هنگام خرید فرش ماشینی ، لازم است به شناسنامه‌ی فرش که در پشت آن چسبیده رجوع کنید و درصد نخ‌های بکاررفته در آن را بخوانید و یا از فروشنده‌ای آگاه، سوال بپرسید.
در پایان امیدواریم همراهی با این مقاله برایتان سودمند و مفید واقع شده باشد. این محتوا در وب‌سایت زیلوکس نگاشته شده است. ازین که مخاطب ما در این محتوا بوده‌اید، سپاسگزاریم.
