هنر بافت و تولید فرش سابقه و تاریخچه‌ای طولانی و درخشان دارد. سال‌های سال است که دستان هنرمند بافندگان فرش، طرح و نقش زندگی را به زیبایی و شکوه هر چه تمام‌تر بر تخته‌ی فرش‌ها به تصویر می‌کشد و این هنر بی بدیل را نسل به نسل منتقل کرده است. قدیمی‌ترین فرش جهان فرش پازیریک است که حدود ۸۰۰۰ سال قدمت دارد. امروز صنعت فرش و کارخانجات ماشینی در ایران و کشورهای دیگر از صنایع قوی و پر رونق است. خلاقیت در طرح و نقش‌های فرش‌های ماشینی که چشم‌ها از دیدن آن خسته نمی‌شود، مدیون بافندگان قدیمی فرش‌های سنتی است که این ثروت جاودانه را به مردم جهان هدیه داده‌اند. در این مقاله با انواعی از محبوب ترین طرح فرش آشنا می‌شویم.
هر قبیله و نژادی که به بافت فرش مشغول بودند آن را به سبک و بیان کننده فرهنگ و آداب و رسوم خود می‌بافتند. به نحوی که در هر جایی که فروخته می‌شد بدون نیاز به بردن نامی، طرح و نقش آن فرش محل تولید و اصالت آن را بیان می‌کرد. در بسیاری از کارخانجات بافندگی فرش‌های ماشینی نیز همیشه طرح خاصی از فرش وجود داشت که مختص همان شهر و کارخانه بود. به عنوان مثال فرش‌های گل برجسته‌ی ۱۵۰۰ شانه تولید کارخانجات کاشان هستند و تقریباً می‌توان گفت که اثری هنری به حساب می‌آیند. در ادامه با راهنمای فرش زیلوکس همراه باشید.
طرح‌های محبوب و پرطرفدار فرش در ایران
فرش‌ها حاصل ایده، هنر و تخصص بافندگان و تولیدکنندگان هستند. زمانی که این ایده‌ها به درستی به اجرا در بیایند و طیف گسترده‌ای از سلایق مردم را پوشش بدهند، به محبوبیت زیادی دست می‌یابند.
همه‌ی ما هنگام خرید فرش کلاسیک زمان زیادی را صرف جستجو برای بهترین گزینه هم از نظر زیبایی و دوام و هم با توجه به بودجه‌ای که در اختیار داریم، صرف می‌کنیم. در میان تنوع بی نهایتی که در طرح و رنگ و نقش فرش‌ها هست، برخی از فرش‌های ایرانی و خارجی وجو دارند که نه تنها در داخل ایران بلکه در خارج از کشور هم جز پرطرفدارترین انواه فرش به شمار می‌روند. در ادامه به معرفی برخی از این فرش‌ها می‌پردازیم:
۱- فرش ایرانی طرح شاه عباسی
همان طور که می‌دانید ایران قدمت طولانی در بافت و تولید فرش هم دستبافت و هم ماشینی دارد. بهترین کارخانجات بافندگی فرش جهان در شهرهای صنعتی ایران وجود دارد که با کمک متخصصین با سابقه و ارزشمند ایرانی، فرش‌هایی را روانه‌ی بازار می‌کنند که چشم هیچ خریداری از شکوه آن‌ها غافل نمی‌ماند. یکی از این طرح‌های فوق‌العاده جذاب فرش، طرح شاه عباسی است.
اساس و تمرکز اصلی این طرح یک گل معروف است که به آن شاه عباسی می‌گویند. در کنار این گل از شاخ و برگ‌ها، نقش‌های اسلیمی و ختایی برای متن فرش استفاده می‌کنند که تا حاشیه‌ها به زیبایی هر چه تمام‌تر ادامه می‌یابد. البته این طرح زیبا به همین‌جا محدود نمی‌شود و الگوهای بیشتری نیز از آن وجود دارد. برای مثال، طرح لچک ترنج شاه عباسی، افشان شاه عباسی، شاه عباسی درختی و چند نمونه‌ی دیگر سبب محبوبیت زیاد طرح شاه عباسی فرش هستند.
اگر برای دکوراسیون داخلی خانه به دنبال فرش مناسب هستید و فضای بسیار بزرگی در اختیار ندارید بدانید که فرش طرح شاه عباسی برای فضاهای کوچک‌تر انتخاب بهتری است.
۲- فرش ایرانی طرح افشان
یکی از پرطرفدارترین طرح در فرش‌ها، طرح افشان است که به خاطر تنوع بسیاری که در طرح و رنگ دارد نظر خریداران زیادی را به خود جلب می‌کند. علت نام گذاری این طرح به افشان این است که در آن ترنجی وجود ندارد و تنها نقشی که مشاهده میشود گل‌های پیوسته است که باعث میشود متن فرش کمی شلوغ به نظر برسد.
محل تولد طرح افشان فرش شهر صنعتی کاشان است که به مهد فرش ایران شناخته میشود. این فرش با وجود قدمت کمی که دارد، توانسته فروش بسیار زیادی در ایران و نیز سایر کشورها داشته باشد. اگر طرفدار فرش‌های دستبافت هستید، طرح افشان دستبافت را به شما پیشنهاد می‌کنیم چرا که از گذشته تا به امروز طرفداران بی‌شماری داشته است.
رنگ بندی متنوع این طرح یکی از مزیت‌های آن محسوب میشود. اما از میان تمام رنگ‌هایی که در متن فرش طرح افشان به کار برده میشود، دو رنگ سرمه‌ای و کرم محبوب‌ترین‌ها هستند.
از آن‌جایی که دکوراسیون داخلی ترند در سال‌های اخیر به سادگی گرایش زیادی داشته است، فرش طرح افشان انتخاب مناسبی برای دکوراسیون‌های ساده و خلوت است. استفاده از این فرش در دکوراسیون‌های شلوغ به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌شود.
۳- طرح‌های فرش اصفهان
فرش اصفهان یکی از با ارزش‌ترین فرش‌هایی است که از دوران صفویه در ایران بافته می‌شد. این فرش‌ها در اندازه‌های کوچک‌تر از ۱۵ متر تولید می‌شوند و بیشترین رنگ متنی که برای آن‌ها در نظر گرفته میشود رنگ‌های طبیعی و روشن، بژ یا آبی کمرنگ است. نقش‌هایی که بر متن فرش‌های زیبای اصفهان زده می‌شوند گاهی از رنگ قرمز بهره می‌گیرند تا زیبایی را دو چندان کنند. طرح‌هایی که در این فرش دیده میشود بسیار دقیق و منظم است. طرح‌های ترنج، گل و گیاه، نخل، پرنده و نیز نقش‌های اسلیمی در نهایت شکوه و زیبایی بر متن فرش اصفهان جاری می‌شوند.
فرش اصفهان قیمت بالایی دارد زیرا تار و پود آن از کتان و پشم است و گفته میشود که قالی‌های اصفهان ابریشمی هستند. به دلیل گران قیمت بودن نخ‌های مورد استفاده در فرش اصفهان، کیفیت و دوام آن این فرش را می‌توان تضمین کرد. اگر قصد خریدن این فرش را دارید، پیشنهاد می‌کنیم که به طور مستقیم از کارخانجات نائین خرید خود را انجام دهید.
۴- فرش ایرانی طرح وینتیج
طرح فرش وینتیج و یا کهنه نما ابتدا به خاطر ارزشی که فرش‌های دستبافت قدیمی و سنتی در صنعت فرش داشتند به وجود آمد. البته که انتخاب کردن بین دکوراسیون داخلی مدرن و سنتی کاری مشکل به نظر می‌رسد، ترکیبی از این دو می‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد. به همین جهت استفاده از فرش‌های سنتی در دکوراسیون مدرن به امری طبیعی و در برخی موارد ضروری تبدیل شد.
فرش وینتیج یکی از فرش‌هایی است که تولید آن با کمک دستگاه‌های فوق پیشرفته صورت می‌گیرد و تمام تلاش متخصصین بافت و تولید آن این بوده است که فرش ظاهری آنتیک و سنتی به خود بگیرد، زیرا در صنعت فرش هر چه پاخور و قدمت یک فرش بیشتر باشد ارزش و قیمت آن نیز بیشتر است.
در واقع این فرش مدرن در طول فرایند تولید رنگ و روی اصلی و نیز تار و پودهای خود را از دست می‌دهد تا ظاهری قدیمی و کهنه پیدا کند. حالت رنگ و رو رفته‌ی آن نشان دهنده‌ی ارزش فرش‌های دستبافت عتیقه و گران قیمت قدیمی است که به دکوراسیون ما ارزش می‌دهد.
۵- فرش ایرانی طرح خشتی
فرش‌هایی با طرح‌های سنتی به طور کلی از طرفداران بیشتری نسبت به فرش‌های معمولی برخوردارند. فرش طرح خشتی دارای طرحی جالبی از مربع‌های خشت مانند است که داخل هر یک طرح‌های اسلیمی، درخت و گل، پرندگان، بته و … دیده میشود. طرح‌های داخل هر یک از این قاب‌ها مجزا و متفاوت است. فرش طرح خشتی کاشان دارای ترنجی در میان خود است که همین امر آن را بسیار زیباتر می‌کند.
طرح خشتی یا قاب دار فرش یکی از طرح‌های قدیمی و پر طرفدار است که در دکوراسیون‌های شیک سبک‌های کلاسیک، نئوکلاسیک و نیز دکوراسیون‌های سبک تلفیقی نیز زیبایی منحصر به فردی ارائه می‌کند و به همین سبب انتخاب بسیاری از خریداران است.
فرش طرح خشتی به خودی خود طرحی شلوغ دارد. به همین جهت در صورت استفاده ازآن در طراحی داخلی دکوراسیون خانه، لازم است که دیگر لوازم و المان‌های موجود در دکوراسیون ساده و بدون هیچ گونه طرح شلوغی باشند تا ترکیب مناسبی بسازند.
۶- فرش با طرح‌های هندسی
در بافت و تولید فرش‌های طرح هندسی، از خطوط صاف، مورب و عمودی استفاده میشود. هر یک از این خطوط با نظم و دقت فراوانی در کنار هم قرار می‌گیرند و طرحی زیبا می‌سازند. این طرح‌ها مختص شهر یا کشور خاصی نیستند و در طیف وسیعی از سبک‌های دکوراسیون مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تنوع در فرش‌هایی با طرح هندسی آن قدر فراوان است که هم افراد علاقمند به سبک دکوراسیون مدرن با انتخاب‌های بی‌شماری روبرو هستند و هم علاقمندان سبک دکوراسیون کلاسیک دستشان در انتخاب باز است. طرح‌های هندسی از خطوط ساده شروع می‌شوند و تا طرح‌های هندس بسیار پیچیده ادامه می‌یابند که همین امر به خریداران کمک می‌کند طبق سلیقه‌ی خود بهترین گزینه‌ی موجود را انتخاب و خریداری کنند.
۷- فرش با طرح‌های فانتزی
قرن هاست که فرش‌ها کاربردهای دیگری به غیر از زیرانداز بودن پیدا کرده‌اند. بسیاری از فرش‌ها که در تعداد شانه‌ی بالا تولید می‌شوند مانند عکسی با تعداد پیکسل‌های بالا عمل می‌کنند و به عنوان تابلو فرش مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی دیگر از فرش‌ها کاربردی محافظتی دارند و برای اتاق‌های بازی و اتاق کودک گزینه‌ای مناسب هستند. برخی دیگر نیز برای محیط‌هایی که رفت و آمدهای زیادی در آن‌ها صورت نمی‌گیرد و صرفاً جنبه‌ی تزئینی دارد مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما انواعی نیز وجود دارند که به علت قدمت بالا ارزش عتیقه پیدا می‌کنند که در خانه‌ی افراد بسیار ثروتمند و موزه‌ها یافت می‌شوند.
فرش‌های تزئینی در طرح‌ها، رنگ‌ها، اندازه‌ها، شانه و تراکم متنوعی تولید می‌شوند. اگر کمی به جستجو بپردازید طرح‌های فوق العاده جذابی می‌یابید و در دنیای طرح و رنگ غوطه ور می‌شوید. در ادامه چند عدد از محبوب‌ترین فرش‌های طرح فانتزی را معرفی می‌کنیم:
فرش‌های سه بعدی
فرش سه بعدی از انواع فرش فانتزی مدرن به حساب می‌آید. طرح این فرش به گونه‌ای بافته میشود که به کمک خطای دید ما سه بعدی به نظر برسد. انواع دستبافت و ماشینی فرش‌های سه بعدی در طرح و رنگ و اندازه‌های متنوع موجود است. اغلب فرش‌های سه بعدی ۵۰۰ شانه هستند و وزن سبکی دارند. این فرش‌ها دوام و ماندگاری بالایی دارند، علاوه بر این رنگ‌ها نیز ثبات قابل قبولی دارند.
فرش‌های شگی پرزبلند
فرش شگی یا پرزبلند نوعی دیگر از فرش فانتزی است که در طرح‌ها و رنگ‌های شاد تولید میشود. این فرش‌ها به علت سادگی طرح و تک رنگ بودن، قابلیت ست شدن با دیگر لوازم منزل را دارند. شکل‌های مختلفی از فرش‌های شگی وجود دارد که بیشتر آن‌ها به صورت پادری و یا قالیچه‌های کوچک دیده‌ایم.
فرش شنل
فرش‌های شنل یکی از پرطرفدارترین و زیباترین فرش‌های فانتزی هستند. این فرش‌ها را در شکل‌های متنوعی می‌سازند تا نظر هر خریداری را به خود جذب کند. اما تفاوت فرش‌های شنل با دیگر فرش‌ها در محدودیت رنگ‌ها و طرح‌های ساده‌ای است که برای آن در نظر می‌گیرند.
جنس فرش‌های شنل پلی استر است که سبب میشود فرش در بلندمدت در برابر نور آفتاب و حرارت مقاومت خود را حفظ کند. برای افرادی که به الیاف مصنوعی حساسیت دارند، پیشنهاد میشود که از فرش شنل استفاده کنند.
فرش ترک
فرش‌های ترک از دسته فرش‌های معمولی با بافت فانتزی هستند. این فرش‌ها دارای زمینه‌ای روشن با طرحی کمرنگ‌اند و با وجود ویژگی‌های مثبت بسیاری که دارند انتخابی مناسب برای نو عروس‌ها به حساب می‌آیند. کیفیت عالی بافت فرش‌های ترک، عدم پرزدهی، قابلیت حمل آسان، وزن پایین و دوام و ماندگاری بالا از خصوصیات قابل توجه این فرش‌ها هستند.
فرش ترک در شانه و تراکم بالا (۱۰۰۰شانه با تراکم۳۰۰۰) نیز تولید می‌شوند که بالطبع این امر باعث وجود جزئیات بیشتر و در نهایت زیبایی خیره‌کننده این فرش است. بسیاری از افراد نگران چرک تاب بودن این فرش هستند که باید بگوییم تمیز کردن آن به راحتی صورت می‌گیرد. این طرح یکی از پرفروش ترین طرح‌هایی است که با زمینه روشن می‌توانید پیدا کنید.
سخن پایانی
در این مقاله از زیلوکس با انواع طرح فرش و نکات خرید فرش آشنا شدید، این مقاله را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
